دلیل عکس مقدمتیندليل عكس مقدمتين، از اصطلاحات علم منطق بوده و برای اثبات ضروب منتج اشکال قیاس اقترانی با استفاده از معکوس کردن مقدمات قیاس بکار می‌رود. ۱ - توضیح اجمالیدليل عكس مقدمتين، از اصطلاحات علم منطق بوده و برای اثبات ضروب منتج اشکال قیاس اقترانی با استفاده از معکوس کردن مقدمات قیاس بکار می‌رود. ۲ - دلائل اثبات انتاج شکل چهارمبراى اثبات نتيجه‌دادن شکل چهارم، چند دلیل موجود است که هر يک از آنها به ضرب‌هاى معينى اختصاص دارد. دليل‌ها از اين قرارند: ۱. دلیل خلف؛ ۲. دلیل عکس ترتیب؛ ۳. دلیل عکس صغرا؛ ۴. دلیل عکس کبرا؛ ۵. دليل عکس دو مقدمه؛ ۶. دلیل افتراض. [۱]
مشکوة الدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه تالیف صدرالدین شیرازی، ص۴۹۷.
۳ - موارد کاربرد عکس مقدمتیندر شکل چهارم، ضرب چهارم و پنجم با دليل عکس دو مقدمه اثبات مى‌شود، زيرا کبراى اين دو ضرب، سالبه کلیه است و با انعکاس دو مقدمه، کليت کبرا (که شرط صحت شکل اول است) محفوظ مى‌ماند. مثال از ضرب چهارم شکل چهارم آورده مي‌شود: قياس اصل: همه انسان‌ها حيوان‌اند و هيچ اسبى انسان نيست، پس بعضى از حيوان‌ها اسب نيستند. دليل عکس مقدمتين: بعضى حيوان‌ها انسان‌اند و هيچ انسانى اسب نيست؛ پس بعضى حيوان‌ها اسب نيستند؛ و اين، شکل اول و بديهى الانتاج است. [۳]
بهابادی، ملاعبدالله، الحاشيه،ص۹۸.
[۵]
مشکوة الدینی، عبدالمحسن، منطق نوین مشتمل بر اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه تالیف صدرالدین شیرازی، ص۵۰۱.
۴ - پانویس۵ - منبعپایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «دلیل عکس مقدمتین»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۱۰/۲۷. رده‌های این صفحه : اصطلاحات منطقی
|